Cụ thể, báo cáo của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết tính đến ngày 18-2-2016, tổng lượng gạo tồn kho của doanh nghiệp hội viên đơn vị này chỉ còn gần 826.000 tấn. Trong số này, Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) tồn kho 66.000 tấn; Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) là gần 195.000 tấn và các doanh nghiệp hội viên khác là hơn 565.000 tấn.
Theo tìm hiểu của TBKTSG Online, nếu so với lượng tồn kho bình quân trong những tháng đầu năm 2015, thì tổng lượng gạo tồn kho của doanh nghiệp hội viên VFA hiện thấp hơn khoảng 300.000 – 500.000 tấn. Còn nếu so với lượng gạo tồn kho là 1,6 triệu tấn được ghi nhận vào cuối tháng 9-2015, thì hiện tồn kho của doanh nghiệp hội viên VFA thấp hơn đến gần 800.000 tấn.
Trong khi đó, ông Lâm Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Thịnh Phát – một doanh nghiệp hội viên của VFA – cho biết tổng lượng hợp đồng xuất khẩu gạo đã ký và đang chờ giao cho đối tác hiện còn khoảng 1,3 triệu tấn. Điều này có nghĩa, để thực hiện phần hợp đồng còn lại này, doanh nghiệp hội viên VFA cần mua thêm ít nhất 450.000 tấn gạo nữa.
Còn theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến ngày 5-3-2016, trong số 9 địa phương báo cáo, đã có khoảng 139.000 héc ta lúa đông xuân 2015-2016 bị thiệt hại do hạn và xâm nhập mặn, dự báo thiệt hại xấp xỉ 1 triệu tấn lúa hàng hóa.
Tất cả những yếu tố như đã nêu ở trên, gồm lượng gạo tồn kho của doanh nghiệp ở mức thấp; hợp đồng xuất khẩu gạo chờ giao còn nhiều và có một phần lớn sản lượng lúa bị thiệt hại do hạn và xâm nhập mặn, cho nên áp lực tiêu thụ lúa đông xuân 2015-2016 ở ĐBSCL cũng không lớn như mọi năm.
Thực tế, mọi năm vào thời điểm đầu tháng 3, doanh nghiệp hội viên của VFA đã thực hiện mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo để giảm bớt áp lực tiêu thụ sản phẩm, ngăn không cho giá lúa gạo trên thị trường nội địa xuống quá thấp. Nhưng, trong vụ đông xuân 2015-2016, VFA không đề xuất mua tạm trữ như thường niên vì giá lúa hiện nay ở mức khá tốt, có lợi cho nông dân.
Cụ thể, thông tin từ các thương lái chuyên thu mua lúa gạo tại ĐBSCL cho biết hiện lúa IR 50404 tươi có giá dao động trong khoảng 4.600 – 4.650 đồng/kg, ổn định so với tuần rồi, nhưng cao hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 300 đồng/kg; gạo nguyên liệu hiện có giá dao động khoảng 6.700 – 6.750 đồng/kg, cao hơn cùng kỳ khoảng 250-300 đồng/kg.