Cùng dịch COVID-19, giá dầu được nhận định là cú sốc kép sau khi giá dầu WTI chìm xuống vùng âm. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp lại coi đây là cơ hội.
Một thiết bị bơm dầu thô ở hạt Loving, Texas, Hoa Kỳ – Ảnh: Reuters – Đồ họa: Tấn Đạt – Nguồn: Trading Economics
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Trịnh Quang Khanh – phó chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam – cho biết lúc đầu, mức giá dầu WTI rơi xuống tận – 40,32 USD/thùng rồi quay ngược lại mức -37,63 USD/thùng khi chốt phiên giao dịch. Đây là lần đầu tiên giá dầu thô thế giới rơi xuống mức âm, dưới 0 USD/thùng.
Giá xăng dầu trong nước sẽ tiếp tục giảm
Ông Khanh nhận định nguyên nhân giá dầu WTI xuống dưới 0 USD/thùng là xuất phát từ việc giãn cách xã hội do dịch bệnh COVID-19 khiến nhu cầu sử dụng nhiên liệu giảm mạnh. Đồng thời, kho dự trữ xăng dầu của Mỹ quá tải.
Việc đưa giá dầu xuống mức âm để giải phóng lượng hàng tồn kho cũng là câu chuyện không hề dễ lúc này khi dịch bệnh chưa chấm dứt.
Liệu giá dầu WTI âm sẽ tác động đến giá xăng dầu bán lẻ ở thị trường Việt Nam như thế nào? Ông Khanh cho rằng ảnh hưởng trực tiếp thì chưa.
Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Văn Tiu – chủ tịch hội đồng quản trị Công ty CP xăng dầu Tự Lực 1 (Hà Nội) – phân tích Việt Nam không nhập khẩu dầu thô WTI của Mỹ để phục vụ bán lẻ trong nước.
Về tác động gián tiếp, theo ông Khanh, qua trao đổi với các thành viên thì các doanh nghiệp trong Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đang tiếp tục theo dõi, rà soát việc ảnh hưởng của giá dầu WTI lên giá dầu ở một số thị trường mà Việt Nam nhập khẩu xăng dầu để có kế hoạch mua vào phù hợp.
Cũng theo ông Khanh, Việt Nam chủ yếu nhập xăng dầu thành phẩm của 3 thị trường Singapore, Hàn Quốc và Malaysia – nơi Việt Nam đang hưởng lợi thuế suất nhập khẩu ưu đãi đặc biệt.
Giá xăng thành phẩm tại thị trường Singapore duy trì diễn biến đi xuống như 3 tuần qua khi hai ngày gần đây xoay quanh mốc 20 – 22 USD/thùng. Dầu diesel thành phẩm loại 0,05 có giá gần 34 USD/thùng.
Với mức giá xăng dầu thành phẩm này, ông Nguyễn Văn Tiu dự báo kỳ điều chỉnh tới, giá xăng dầu sẽ tiếp tục giảm. Vì chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu theo quy định là 15 ngày.
Tính từ ngày điều chỉnh gần đây nhất là 15-4, đến nay đã qua 6 ngày, giá xăng dầu thế giới liên tục giảm. Nếu tính đến ngày 30-4, giá xăng dầu thế giới không biến động mạnh thì giá xăng dầu trong nước sẽ tiếp tục giảm, tiệm cận mức 10.000 đồng/lít xăng là rất có thể.
Tuy nhiên, với ngành gas, ông Lê Quang Tuấn – trưởng phòng kinh doanh Công ty CP thương mại XNK dầu khí Thái Bình Dương – cho biết giá dầu thô thế giới xuống mức âm song dự báo giá gas thế giới vẫn tăng 11,5 USD/tấn, tương đương 36.000 đồng/bình 12kg.
Theo ông Tuấn, do Trung Quốc bắt đầu mở cửa nền kinh tế, các nhà đầu tư cũng tăng dự trữ dẫn đến nhu cầu gas tăng cao. Ngoài ra, việc người dân ở nhà nhiều hơn nên gas tiêu thụ mạnh hơn xăng dầu.
Nhà máy lọc dầu Dung Quất – Ảnh: TRẦN MAI
Nhiều điểm tích cực với Việt Nam
Ông Trần Việt Anh – tổng giám đốc Công ty CP XNK Nam Thái Sơn, phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM – cho biết giá dầu giảm kỷ lục là cơ hội “ngàn vàng” để các doanh nghiệp mạnh về tài chính có thể có nguyên vật liệu giá rẻ, thậm chí tích trữ đủ sản xuất cho cả năm sau. Đây cũng là cơ hội cho các ngành liên quan như công nghiệp phụ trợ, kéo chỉ, dệt may…
Theo ông Việt Anh, giá nhựa đã từng xuống 600 USD/tấn, sau đó lên lại ở mức 2.100 USD/tấn rồi đứng yên ở mức giá cao trong suốt 13 năm qua. Đến nay mới giảm lại nhưng chưa giảm sâu tương ứng giá dầu.
Ông Việt Anh cho rằng chỉ cần giá thấp kéo dài 1 tháng, giá thành phẩm của các ngành liên quan như công nghiệp phụ trợ, y tế, dược phẩm, thực phẩm, hóa chất, kể cả ngành giấy cũng giảm. “Người hưởng lợi ở đây chính là người tiêu dùng bởi tất cả các sản phẩm đều liên quan đến nhựa như xe hơi, máy lạnh, tủ lạnh…” – ông nói.
TS Nguyễn Xuân Huy – khoa kỹ thuật địa chất và dầu khí Trường đại học Bách khoa TP.HCM – đánh giá việc giá dầu xuống thấp tất nhiên có tác động tiêu cực nhưng sẽ có nhiều điểm tích cực hơn với nền kinh tế Việt Nam.
Giá dầu thấp dẫn đến rất nhiều chi phí nguyên vật liệu đầu vào có liên quan đến dầu mỏ sẽ thấp tạo nên giá thành sản phẩm giảm, lợi nhuận tăng.
Như ngành nhựa, nguyên liệu hạt nhựa nguyên sinh giảm đến 30% so với cùng kỳ, sẽ kéo nhiều mặt hàng sản phẩm có liên quan giảm theo.
Nếu dịch COVID-19 tại Việt Nam được đẩy lùi sớm, khôi phục nhanh mọi hoạt động sản xuất thì theo ông Huy, chúng ta sẽ có lợi thế đi trước so với các nước khác.
| “Không phản ánh giá dầu thực chất”
Trao đổi với Tuổi Trẻ, một lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước – Bộ Công thương cho biết do Việt Nam không nhập dầu thô để phục vụ bán lẻ mà nhập dầu thành phẩm tham chiếu giá từ thị trường Singapore nên không chịu tác động nhiều từ diễn biến giá dầu thô đang giảm kỷ lục tại Mỹ. Tuy vậy, vị này cho biết xu hướng giảm giá chung tất cả các mặt hàng nên điều này cũng sẽ tạo tác động tích cực đến giá xăng dầu bán lẻ trong nước. Chia sẻ thêm về những diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới, vị này cho biết hợp đồng ký mua dầu thô của tháng 5 kết thúc vào ngày 21-4, trong khi thời điểm này các nền kinh tế đều đình trệ do những hệ lụy của dịch COVID-19, dẫn đến lượng hàng tồn cao nhưng lại thiếu kho dự trữ. Áp lực đẩy dầu đi đã khiến thị trường xoay chuyển theo hướng bên bán phải bù thêm khoản tiền để bên mua đưa dầu đi khi lượng ký bán đã quá nhiều nhưng không được tất toán. Trên thị trường tương lai, khi hợp đồng dầu thô hết hạn, bên bán chuyển giao hàng hóa và bên mua buộc phải nhận hàng. Do đó, vị này cho rằng khoản tiền từ giá dầu âm có thể gọi là khoản bù hoãn mua và đây là tình huống đặc biệt, không phản ánh giá dầu thực chất. |
| Kiến nghị nhập khẩu xăng dầu dự trữ
Ngày 21-4, Hiệp hội Năng lượng VN đã gửi kiến nghị đến Thủ tướng và lãnh đạo các bộ nhằm có các giải pháp khẩn trương nhập khẩu xăng dầu dự trữ. Theo hiệp hội, giá dầu thế giới có thời điểm giảm sâu với mức thấp nhất trong 20 năm qua, VN hiện là quốc gia nhập khẩu tinh về sản phẩm xăng dầu. Việc giá dầu giảm thấp là thách thức, nhưng là cơ hội nếu biết tận dụng để tích trữ. Do đó, hiệp hội kiến nghị Thủ tướng và các bộ chỉ đạo các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xăng dầu tận dụng tối đa dung tích các kho, bể để tăng cường nhập khẩu dầu thô và các sản phẩm xăng dầu. Đồng thời, huy động toàn bộ các doanh nghiệp, kể cả quân đội, nếu có các bồn chứa đủ tiêu chuẩn tích trữ xăng dầu. Hiệp hội kiến nghị cần có chính sách hỗ trợ về vốn, lãi suất… cho các doanh nghiệp được phép nhập khẩu xăng dầu. |
Người dân đổ xăng tại một cây xăng ở TP.HCM sáng 21-4 – Ảnh: NGỌC PHƯỢNG
* Sau một ngày biến động, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gợi ý Mỹ có thể mua khoảng 75 triệu thùng dầu để thêm vào Dự trữ dầu mỏ chiến lược (SPR), hoặc cho doanh nghiệp thuê kho chứa để cất giữ lượng dầu tồn đọng.
Ông Trump cũng trấn an rằng đây chỉ là diễn biến “trong ngắn hạn và nhiều người đã bị đánh lừa” về độ nghiêm trọng của sự việc.