Tài sản truyền tải khí đốt tự nhiên thuộc tập đoàn Naftogaz Ukraina sẽ được chuyển giao cho nhà điều hành mới sau khi tòa trọng tài Stockholm ra phán quyết cuối cùng về vụ kiện tụng giữa Naftogaz (Ukraine) và Gazprom (Nga).
Công nhân Gazprom đang vận hành đường ống khí đốt cung cấp cho Ukraine
Bộ phận truyền thông của Naftogaz cho biết, việc “phân chia tài sản” sẽ chỉ được giải quyết theo nghị định của chính phủ Về việc tách hoạt động vận chuyển và lưu trữ (bơm, phân loại) khí tự nhiên.
Naftogaz làm ra vẻ hoan nghênh việc chính thức bắt đầu quá trình chia tách chức năng, nói rằng các nhà điều hành của hệ thống vận chuyển khí sẽ phù hợp với các yêu cầu của gói năng lượng thứ ba của EU. “Một kế hoạch hành động thống nhất là kết quả của một thỏa hiệp sau một cuộc thảo luận lâu dài” – báo cáo của Naftogaz cho biết.
Kế hoạch này bao gồm việc tái cơ cấu Naftogaz để tách các hoạt động vận chuyển và lưu trữ khí. “Dự kiến sẽ thành lập công ty cổ phần Đường ống dẫn khí Ukraine và công ty Lưu trữ khí đốt Ukraine. Hai công ty này sẽ được chuyển giao các tài sản của công ty Ukrtransgaz và sở hữu 100% vốn nhà nước” – Thông cáo báo chí của Naftogaz nêu chi tiết quyết định của nội các Ukraine.
Công ty cho biết rằng các quy định có liên quan sẽ được chuẩn bị trong giai đoạn năm 2016-2017. Đồng thời, Ukrtransgaz sẽ vẫn thuộc quyền kiểm soát của Naftogaz để thực hiện thanh lý các tài sản không liên quan phục vụ sản xuất và giải quyết tất cả các tranh chấp pháp lý tồn đọng của công ty. “Kế hoạch này cũng tính trước rằng trước khi chuyển giao các cơ sở lưu trữ khí đốt ngầm cho nhà điều hành mới thì rất cần có một phân tích kinh tế và kỹ thuật sâu sắc về lưu trữ khí để xác định các mô hình sử dụng và quản lý hiệu quả nhất” – thông cáo cho biết.
Theo giới quan sát, động thái chia tách Naftogaz trên đây của Chính phủ Ukraine chính là nằm trong chủ trương “chia để trị”, vì tập đoàn này tuy mang lại cho ngân sách khoản thu lớn nhưng đồng thời cũng là một ổ tham nhũng lớn nhất nước, cần chia nhỏ để dễ bề áp chế.
Trong một diễn biến có liên quan, ngày 16/6/2014 Gazprom đã gửi đến Viện Trọng tài của Cục Thương mại Stockholm một yêu cầu trọng tài để thu hồi từ Naftogaz Ukraina các khoản dư nợ cho khí đốt tự nhiên và lãi suất trên khoản nợ này. Cùng ngày, Naftogaz Ukraina cũng gửi đến Viện này một yêu cầu thay đổi hiệu lực hồi tố đối với giá khí thiên nhiên, bồi hoàn tiền trả lố được thực hiện từ ngày 20/5/2011, với số tiền ít nhất 6 tỷ USD, và bãi bỏ các quy định của bản hợp đồng mà trong đó nghiêm cấm nước thứ ba thực hiện việc cung cấp khí thiên nhiên cho Ukraine.
Ngày 21/7/2014 các trường hợp nêu trên đã được Viện trọng tài Stockholm xem xét, củng cố hồ sơ. Trong tháng 10/2014, Naftogaz đệ đơn kiện lần thứ hai, yêu cầu bắt buộc Gazprom phải bù đắp cho việc thiếu hụt khối lượng vận chuyển là 3,2 tỷ USD và thêm 3 tỷ nữa là tiền phạt cho việc giao hàng chậm trễ.
Cả Gazprom lẫn Viện trọng tài cũng như giới quan sát đều bất ngờ trước hành vi “ăn vạ” một cách quá ư ấu trĩ của Naftogaz.
Ai cũng thấy việc Naftogaz nợ tiền hàng (cả vốn lẫn lãi) của Gazprom là sự thật rành rành, còn những gì mà phía Naftogaz vu vạ thì chưa có bất cứ chứng cớ gì để làm cơ sở, và xem ra rất nực cười.
“Cuộc chiến máu lửa” này giữa hai ông lớn của ngành dầu khí hai nước thoạt trông thì có vẻ chỉ là một vụ tranh chấp thương mại thông thường, nhưng về thực chất, nó thể hiện sâu sắc mối xung đột, mâu thuẫn, thậm chí có thể nói là thâm thù khó bề phân giải giữa hai quốc gia láng giềng vốn từng được coi là anh em sinh từ một mẹ.
Nguồn tin: Petrotimes